Thuốc kháng sinh – đừng nên lạm dụng!

Thuốc kháng sinh là công cụ mạnh mẽ giúp chống lại các bệnh nhiễm trùng. Tuy nhiên việc lạm dụng và sử dụng không đúng cách có thể gây ra tình trạng kháng kháng sinh. Điều này sẽ khiến vi khuẩn trở nên khó điều trị hơn. Hãy tìm hiểu lý do vì sao không nên lạm dụng thuốc kháng sinh để bảo vệ sức khỏe của bạn.

Thuốc kháng sinh là gì?

Kháng sinh là nhóm thuốc được sử dụng để điều trị các bệnh nhiễm khuẩn gây ra bởi vi khuẩn mà không phải là virus. Kháng sinh có nguồn gốc từ các chủng vi sinh vật, nấm, hoặc được tổng hợp hoặc bán tổng hợp. Những thành phần này có khả năng tiêu diệt hay kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn một cách đặc hiệu.

Từ đó giảm đáp ứng viêm gây ra bởi vi khuẩn. Thuốc kháng sinh giúp cứu sống người bệnh chống lại các bệnh nhiễm khuẩn nặng có nguy cơ tử vong cao. Kháng sinh là một công cụ hữu hiệu để điều trị vi khuẩn khi được dùng đúng, thận trọng và an toàn.

Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu đã cho thấy rằng, thuốc kháng sinh thường bị lạm dụng và sử dụng trong các trường hợp không cần thiết. Điều này dẫn đến một vấn nạn mang tính toàn cầu là đề kháng kháng sinh.

Quá trình đề kháng kháng sinh xảy ra khi mà vi khuẩn tiếp xúc với kháng sinh và biến đổi thành dạng có khả năng chống lại thuốc. Thậm chí trở nên đa kháng hoặc siêu kháng thuốc. Điều này dẫn đến hậu quả là không còn kháng sinh nào có thể khống chế được, nguy cơ tử vong cao.

Chính vì lẽ đó mà việc điều trị các bệnh lý nhiễm khuẩn ngày càng khó khăn hơn. các hiệp hội y khoa và vi sinh lo ngại rằng đến một lúc nào đó sẽ không còn kháng sinh để điều trị bệnh nhiễm khuẩn.

Lạm dụng kháng sinh là gì?

Lạm dụng thuốc kháng sinh là việc sử dụng thuốc không đúng cũng như không cần thiết. Điều này xảy ra khi một người được kê đơn thuốc thực hiện những hành vi sau:

• Kháng sinh sai
• Dùng sai liều kháng sinh
• Sai thời gian dùng kháng sinh.
• Dùng trong trường hợp không có nhiễm khuẩn gây ra bởi vi khuẩn.

Khi nào cần dùng kháng sinh?

Kháng sinh chỉ dùng để điều trị vi khuẩn, không dùng khi bị nhiễm virus. Thường được sử dụng bằng đường uống. Bên cạnh đó vẫn có một số thuốc kháng sinh được sử dụng điều trị tại chỗ như nhỏ mắt, nhỏ tai dưới dạng dung dịch. Trường hợp nhiễm khuẩn nặng hơn cần sử dụng kháng sinh bằng đường tiêm.

Điều quan trọng khi dùng kháng sinh là phải đủ liều, đủ thời gian, kháng sinh phân bố được đến các mô nhiễm trùng. Đặc biệt, theo dõi hiệu quả và tính an toàn trong suốt quá trình sử dụng. Một số bệnh nhiễm vi khuẩn thường gặp được chỉ định điều trị với kháng sinh như:

• Viêm họng do tác nhân vi khuẩn.
• Viêm phổi.
• Nhiễm trùng bàng quang.
• Nhiễm khuẩn lây truyền qua đường tình dục như bệnh lậu, chlamydia.
• Nhiễm trùng da mô mềm và cấu trúc da.
• Viêm nội tâm mạc.
• Nhiễm trùng thần kinh trung ương.

Khi nào không nên dùng kháng sinh?

Không phải lúc nào thuốc kháng sinh cũng chống trọi lại những vi khuẩn hay virus khác nhau. Kháng sinh không có tác dụng đối với một số trường hợp bị nhiễm virus như:

• Bệnh cảm thông thường, vì cảm lạnh thông thường là do virus gây ra.
• Bệnh cúm (thường được điều trị bởi thuốc kháng virus).
• Hầu hết các trường hợp đau họng, viêm họng (do tác nhân thường là virus)
• Hầu hết các trường hợp viêm xoang giai đoạn đầu (thường nhiễm virus). Nếu các triệu chứng viêm xoang xuất hiện dưới 10 ngày, không nên dùng thuốc kháng sinh trừ khi có dấu hiệu bị sốt cao.
• Viêm phế quản cấp tính.

Mặc dù kháng sinh không điều trị được virus, tuy nhiên mọi người thường tin rằng kháng sinh có tác dụng. Đó là vì sau khi dùng kháng sinh họ cảm thấy khỏe hơn. Vấn đề là họ vẫn sẽ khỏe lên dù có dùng kháng sinh hay không.

Như vậy, chỉ nên sử dụng kháng sinh nếu có bằng chứng lâm sàng hoặc xét nghiệm cho thấy nhiễm khuẩn. Sử dụng cho bệnh virus hoặc sốt không phân biệt là không phù hợp trong hầu hết các trường hợp; nó gây ra tác dụng phụ của thuốc mà không mang lại lợi ích gì và góp phần làm vi khuẩn kháng thuốc.

Lạm dụng kháng sinh gây hậu quả như thế nào?

Sử dụng kháng sinh khi không cần thiết sẽ dẫn đến những hậu quả hoặc biến cố bất lợi không mong muốn như:

Kháng sinh có thể gây tác dụng phụ

Tác dụng phụ khi sử dụng thuốc kháng sinh như: Nôn, ói, tiêu chảy,… Thậm chí còn có thể dễ bị các bệnh lý truyền nhiễm khác như nhiễm nấm ở phụ nữ.

Bên cạnh đó còn có các tác dụng phụ nghiêm trọng: Điếc, suy thận cấp và mãn tính, hội chứng nhiễm độc da nghiêm trọng.

Dị ứng với kháng sinh

Đôi khi các phản ứng dị ứng chỉ ở mức độ nhẹ như phát ban, ngứa. Tuy nhiên đôi khi chúng có thể gây nguy hiểm đến tính mạng (ví dụ như sốc phản vệ). Vì vậy tốt hơn hết là nên tránh các nguy cơ gây ra dị ứng.

Đề kháng kháng sinh

Sử dụng kháng sinh khi không cần thiết sẽ làm vi khuẩn biến đổi thích nghi với kháng sinh và từ đó kháng sinh không còn tác dụng với vi khuẩn. Điều này sẽ khiến việc điều trị trở nên khó khăn. Trong tương lai, khi kháng sinh không còn tác dụng thì các bệnh lý nhiễm trùng sẽ gây tử vong.

Gây lãng phí

Việc sử dụng thuốc kháng sinh một cách không chủ đích cũng tổn hại đến ví tiền của chính bản thân. Chi phí chi trả cho thuốc kháng sinh cũng không hề rẻ.

Bạn có thể làm gì để ngăn ngừa tình trạng lạm dụng kháng sinh?

Để ngăn ngừa tình trạng lạm dụng kháng sinh, chúng ta phải hiểu tình trạng bệnh của mình cũng như nghe theo lời tư vấn của bác sĩ. Đây là những cách bạn có thể giúp ngăn ngừa tình trạng lạm dụng kháng sinh:

• Chỉ nên dùng kháng sinh khi được kê đơn bởi chuyên gia y tế được chứng nhận. Tuyệt đối không tự ý mua va sử dụng kháng sinh. Không yêu cầu hoặc áp lực lên bác sĩ kê đơn kháng sinh khi họ nghĩ rằng không cần thiết phải dùng kháng sinh.
• Luôn dùng thuốc theo toa đầy đủ, ngay cả khi bạn cảm thấy khỏe hơn
• Không nên dùng thuốc kháng sinh từ đơn thuốc của người khác
• Không nên dùng thuốc kháng sinh từ đơn thuốc mà mình đã từng sử dụng

Lưu ý rằng bác sĩ sẽ lựa chọn kháng sinh hợp lý cho từng trường hợp nhiễm khuẩn cụ thể, không phải tất cả kháng sinh điều trị được tất cả vi khuẩn.

Qua những chia sẻ mà MKT Pharma cung cấp, hy vọng sẽ giúp cho Quý bệnh nhân và gia đình có thể biết thêm về các tác hại của việc lạm dụng kháng sinh khi điều trị bệnh và cách làm để ngăn chặn tình trạng này. Để liên hệ tìm mua thuốc chính hãng, Quý khách hàng có thể truy cập website MKT Pharma để biết thêm thông tin chi tiết về sản phẩm.